Direct naar artikelinhoud

Kritiek van voedingsexperts op gesponsord peutermelkonderzoek

Een door de voedingsmiddelenindustrie gesponsord onderzoek naar peutermelk oogst veel kritiek van voedingsexperts. Prominent op de voorpagina van het Algemeen Dagblad en ook in andere media verkondigden kinderartsen van drie universitaire ziekenhuizen dat poedermelk verrijkt met vitamine D en ijzer noodzakelijk is om verstoorde botgroei, ontstekingen en hersenschade te voorkomen.

Hap, hap, hap, slok, slok, slok!Beeld anp

Bij die resultaten zijn grote kanttekeningen te plaatsen, blijkt bij een rondgang langs experts. Zo zullen vitaminetekorten onder Nederlandse kinderen waarschijnlijk lager zijn dan de grote tekorten die het onderzoeksteam aantrof. De wetenschappers, onder leiding van kinderarts Frank Brus van het Juliana Kinderziekenhuis in Den Haag, zagen bij één op de vijf kinderen een vitamine D-tekort en bij één op de tien kinderen een ijzertekort. Die gegevens baseerden ze deels op kinderen die al naar het ziekenhuis kwamen voor een chirurgische ingreep, zoals een keel-neus-oor-operatie.

Zulke kinderen hebben mogelijk een grotere kans op bijvoorbeeld een vitamine D-tekort, zegt Lucy Smit, jeugdarts en voormalig voorzitter van AJN jeugdartsen Nederland(AJN). 'Te weinig vitamine D veroorzaakt afweerproblemen, dus het is niet ondenkbaar dat kinderen met een tekort vaker voor zo'n ingreep naar het ziekenhuis moeten.'

Uit de studie - die werd gefinancierd door Nutricia - zou ook blijken dat verrijkte poedermelk nodig is omdat ouders niet ver komen met de gebruikelijke alternatieven zoals dagelijkse vitamine D-pillen. Slechts 30 procent van de ouders in de studie gaf zulke supplementen, herhaalde hoofdonderzoeker Brus nog eens op NPO Radio 1. Smit wijst erop dat het onderzoek in een periode liep waarin het nieuwe vitamine D-advies - elke dag de dubbele dosis voor alle kinderen tot 4 jaar - nog maar net van kracht was. 'Het duurt zo een jaar voordat een advies is geïmplementeerd. Eigenlijk zou je het onderzoek nu opnieuw moeten doen. Ik denk dat je dan zou zien dat het veel beter gaat.'

Te weinig vitamine D veroorzaakt afweerproblemen
Lucy Smit, jeugdarts

'Een schijnoplossing'

Of peutermelk méér kinderen aan voldoende essentiële voeding helpt en daarmee een goed alternatief tegen tekorten vormt, valt ook te betwijfelen. Zo werd het nut van poedermelk in de studie niet vergeleken met andere ingrepen. En liefst 30 procent van de ruim driehonderd kinderen in de studie stopte voortijdig met de poedermelk, vermoedelijk omdat die niet lekker smaakte. Astrid Postma-Smeets, voedingswetenschapper bij het Voedingscentrum, noemt het product 'een schijnoplossing'. Volgens haar is het beter als ouders gewoon zo snel mogelijk hun kinderen aan gezond eten helpen. Samen met vitamine D-pillen komen kinderen dan niets tekort.

Pieter van 't Veer, hoogleraar voeding en epidemiologie aan Wageningen Universiteit, is het daarmee eens. 'Staat het in een advies van de Gezondheidsraad? Nee. Dan is het ook geen noodzaak,' zegt hij. 'Klinisch onderzoek is goed, maar dan moet je wel een reëel probleem bekijken. Anders is het een verspilling van middelen.'

'Of er een peutermelkadvies moet komen laat ik in het midden', zegt hoofdonderzoeker Frank Brus in een reactie. Hij wil vooral benadrukken dat voedselverrijking tegen tekorten kan helpen. 'In de VS en Canada zijn ijzerverrijkte ontbijtgranen ruim beschikbaar en wordt koemelk al verrijkt met vitamine D. Daar wordt ijzer- en vitamine D-tekort veel minder gezien.'

Klinisch onderzoek is goed, maar dan moet je wel een reëel probleem bekijken
Pieter van 't Veer, hoogleraar voeding en epidemiologie