Vegan: het duizenddingendoekje van de voedingsindustrie
De “Nationale Week zonder Vlees” is weer voorbij. Het is de vraag of Jan-met-de-pet het vlees heeft laten staan. Maar bloggers, vloggers, influencers én de voedingsindustrie deden zo enthousiast mee, dat het leek alsof Nederland even een slachthuis- en bio-industrievrij paradijsje was.
Dat is natuurlijk niet zo. Nog steeds eet de gemiddelde Nederlander erg vaak vlees en vleeswaren en is de bio-industrie een doorn in het oog van iedereen met een beetje dierenliefde in zijn hart.
Toch is er een forse voedingskundige kanttekening te plaatsen bij het promoten van “plantaardig” eten. Want om het nu eens even heel onomwonden te stellen: veganistisch eten is niet volwaardig. Wie het plantaardig eten niet serieus aanpakt en de nodige supplementen slikt, doet zijn gezondheid geen goed en loopt kans op tekorten. Gelukkig zijn de meeste “vegan” diëtisten die ik ken, heel eerlijk en verantwoord in hun advisering, met een voorliefde voor pure, onbewerkte producten.
Strikt vegan eten is nog steeds slechts een keuze van een heel kleine groep Nederlanders: naar schatting zijn dit maar zo’n 100.000 personen. Door de aandacht in de media (zelfs Allerhande bracht vorig jaar een plantaardig kerstmenu!) lijkt veganistisch eten echter veel groter. Een beetje overdrijving is niet erg. Meer aandacht voor milieu, dierenleed en het voeden van alle monden in de wereld is geen overbodige luxe. Maar dat deze trend wordt opgepikt door de voedingsindustrie, dát is wel reden tot zorg. Planten zijn de nieuwe koeien? Welnee, plantaardig is de nieuwe schaamteloze melkkoe van de industrie.
De industrie ontwikkelt nu in hoog tempo vleesvervangers, snacks, koekjes, toetjes, groentebroodjes, halvarine, drinks, snoep, sauzen en andere plantaardige producten die helemaal níets te maken hebben met gezond eten, laat staan dat ze enige bijdrage leveren aan een beter milieu. De voedingsindustrie heeft namelijk niks te schaften met hogere idealen, met milieu en volksgezondheid. Het gaat puur om de verkoop. Zij misbruikt “vegan” en “plantaardig” als het duizenddingendoekje om sterk bewerkte producten aan de man te brengen. Diëtisten zouden zich sterk moeten maken voor het ontkrachten van het idee dat plantaardig synoniem is aan gezond. Het is de hoogste tijd voor de “Nationale Week van het Onbewerkte Eten”.
Gepubliceerd op 18 maart 2019
Door Karine Hoenderdos
Reageer op dit artikel
Actueel
Ik eet al bijna 30 jaar vegan, nog voor de komst van internet en alle onzin die dat met zich meebrengt en alle tegenstrijdigheden en mensen die over elkaar heenduikelen. Ik vind wel dat diëtisten te kort schieten als het gaat om voeding. Niet zo heel lang geleden was ik bij 1 en die zette zulke grote ogen op dat ik al zeker 40 jaar geen melk heb aangeraakt, wel at ik soms nog kaas maar dat ook 30 jaar geleden aan de wilgen gehangen. Ik ben nu mooi richting de 60 en heb me nooit laten voorschrijven door wie dan ook wat ik wel of niet eet. Sommigen houden vol dat de diëtist zegt dat zuivel en vlees nodig is voor je lichaam, dat is er vooral ingeramt door de lobby van de vee-industrie. Want ja het verhaal hierboven rondom vegan is eigenlijk hetgeen de zuivel- en vlees lobby al mening jaar doen maar daar valt men dan weer niet over. Het is zo typisch allemaal. En die tekorten die je op zou lopen? Ik zou toch al lang dood en begraven moeten zijn, ik ben ooit een keer ziek geweest omdat ik een ongeluk heb gehad en bleek dat er een klein stukje bot was afgesplinterd van mijn enkel, daar kwam een botscan aan te pas en wat bleek, op mijn 55ste had ik een ontzettend goede botdichtheid. Hoe kan het toch? Volgens al die deskundigen zouden mijn botten met elke beweging die ik zou zetten spontaan moeten breken vanwege calcium gebrek. En dat ik geen dierlijke producten meer eet komt puur omdat ik geen onderdeel wil zijn van het diermisbruik wat op grote schaal plaatsvindt, dat is alles.
Veel dietisten lijken zo vastgeroest in de hollandse eetgewoonten gecentreerd rondom zuivel en vlees uit de 2e helft van de 20e eeuw, dat ze compleet de plank misslaan bij het adviseren van andere eetpatronen. Zuivelvervangers, vleesvervangers, kaasvervangers… “je kan nooit genoeg calcium uit plantaardige voeding halen”, dus supplement. Ijzer ook supplement, puur omdat een dieet vlees en zuivelvrij is (terwijl ijzertekort vaak juist een gevolg is van teveel zuivel, en dus bij een zuivelvrij dieet zeker niet standaard is).
De wereld is zoveel groter dan alleen dat zuivel-gecentreerde dieet, en er zijn volwaardige dagmenus die vegan zijn, en wetenschappelijke studies ondersteunen geen gezondheidsvoordelen van zuivelrijk eten. Waarom kunnen alleen vegan dietisten hiermee uit de voeten??? Ik ben nu al 2x teleurgesteld door onzin verkopende dietisten ivm koemelkallergie. Zelfs bij het ziekenhuis. Kaas op kokosbasis om de eiwitten uit kaas te vervangen en andere lariekoek… misschien tijd voor een kwaliteitsregister ofzo? :(
Dit is nog een interessant artikel: https://www.newstatesman.com/2019/03/how-veganism-went-fringe-food-cult-multibillion-pound-industry
Toch vindt ik dat ondanks de voedselindustrie er een slaatje uitslaat het wel een positieve wending want mensen worden gestimuleerd minder dieren te eten. Minder onnodig dierenleed. Minder fokdieren is ook beter voor het milieu Dus je hebt gelijk maar hget heeft ook een positief effect waarom ik vooral vegan ben en dat is het dierenleed
Mooi verwoord Karine en een goed voorstel om een week van het onbewerkte eten te houden!
Als dietist zie ik vaker tieners die vegan eten. Zij hebben geen eetstoornis, maar kiezen bewust hiervoor. Toch gaat er vaak wat mis, puur omdat ze niet goed geïnformeerd zijn.Ik zie niet alleen tekorten aan vitamine B12, maar ook aan andere voedingsstoffen in hun voeding.
Applaus! Ik ben blij dat jij dit onderwerp even duidelijk op tafel legt. Zowel van het fabrieksvoer als het hobbyen met onvolwaardige plantaardige voeding. Gezond vegan bestaat! Maar vergt aandacht, tijd en kunde. En dus ook een langere aandachtsspanne dan de gemiddelde hipstervegan kan opbrengen.
Prachtig en scherp geschreven en helemaal mee eens!
Jean-Michel, ik ben het daar niet helemaal met je eens. Er zijn veel mensen die hun leven lang ongezond hebben gegeten (aangeleerd gedrag, eetverslavingen etc.) die geen idee hebben hoé je gezond moet eten om ook daadwerkelijk gezond te worden. De snacks en andere vegan junkfood kunnen gezien worden als “vegan dus gezond”. Ik denk niet dat het verstandig is om iedereen over één kam te scheren. Niet iedereen heeft verstand van gezonde voeding en wat ermee te doen. Ik ben blij dat er mensen als Lisa zijn die hun diëtistenpraktijk vegan hebben gemaakt zodat mensen een goede ondersteuning kunnen krijgen in hun (nieuwe) leefstijl.
Hi Karine,
Ik ben één van die vegan diëtisten waar je het over hebt ;-).
Dat vegan niet altijd gelijk staat aan gezond ben ik met je eens. Er komen steeds meer bewerkte producten op de markt die qua voedingswaarde niet bepaald beter scoren dan de dierlijke producten. Alsnog ben ik wel blij met de komst van die producten. Voor mij, en voor veel andere vegans, is de voornaamste reden om 100% plantaardig te eten namelijk het dierenleed. Er worden miljarden dieren op (vaak) brute wijze gebruikt en geslacht voor voedsel: terwijl het niet nodig is. Dus ja, dat er nu vegan alternatieven zijn waar geen dierenleed aan kleeft ben ik blij me. En dat plantaardig eten nu toegankelijker wordt voor iedereen op aarde is voor mij ook een enorm pluspunt.
Vanuit een gezondheidsoogpunt is er met die bewerkte producten weinig winst. Daarom focus ik in mijn praktijk op whole food plant based en ontwikkel ik recepten die gemaakt zijn met voedzame ingredienten, zoals groenten, fruit, peulvruchten, noten, zaden en volkoren granen. Deze volwaardige versie van veganisme biedt zoveel voordelen. En qua samenstelling en supplementen is het allemaal geen rocket science. Vitamine B12 is het belangrijkste en daarvoor neem ik 2x per week een klein tabletje. En als ik daarmee dure medicatie kan besparen op latere leeftijd (want: minder kans op HVZ, diabetes type 2, overgewicht etc), dan is het nog een goede investering ook.
Hoi,
Omega 3 – EPA en DHA tekorten zijn er niet bij mensen die veganistisch eten?
🙋🏻♀️
Karine, ik vind dit een prima verhaal!
Ik doe mee met de nationale week van het onbewerkt eten!
Ja we hebben diëtisten nodig om volwaardig vegan te eten….
Wat een slecht verhaal dit! Diëtisten zijn door de tijd heen vooral aanstichters van ongezonde diëten!
Wat je ook eet, je moet gebalanceerd eten, met veganisme net zo makkelijk. het enige supplement dat aan te raden is is B12. daar heb je echt geen diëtist voor nodig!!!!
Is overigens ook vaak aan te raden voor mensen die niet vegan zijn! B12 komt eindeloos in de natuur voor, maar we wassen alles van de groenten af dus krijgen we t niet meer via die bron binnen. Koeien wassen hun gras niet…. en veel dieren in de industrie krijgen b12 supplementen!!
Veganisme is nou net een dieet waar je geen diëtist voor nodig hebt.
Gewoon gezond verstand gebruiken! Dan val je af, word je gezonder en hoef je niet meer iemand te betalen om dieren te doden.
Er zijn een hoop mensen met een eetstoornis die zich verschuilen achter verganisme. hun problemen hebben met hun stoornis te maken!
Ik ben zelf bijna 4 jaar vegan, fit en bijna nooit meer ziek.
Raak!