Al duizenden jaren drinken mensen wijn en de voordelen daarvan zijn goed gedocumenteerd (1). Uit nieuw onderzoek komt steeds de bevinding dat matig wijn drinken – ongeveer een glas per dag – een aantal voordelen heeft. Dit artikel gaat over alles rondom wijn; over de gezondheidsvoordelen ervan, welke soort het gezondst is en de mogelijke nadelen.
Mogelijke voordelen van wijn drinken
Een glaasje wijn drinken kan verscheidene heilzame effecten hebben.
Rijk aan antioxidanten
Een van de vele antioxidantrijke voedingsmiddelen en dranken is wijn. Antioxidanten zijn stoffen die celschade door ontsteking en oxidatieve stress voorkomen. Oxidatieve stress wil zeggen dat dat er in het lichaam een disbalans is tussen antioxidanten en onstabiele moleculen genaamd vrije radicalen, die je cellen kunnen beschadigen (2). Druiven bevatten veel polyfenolen en dat zijn antioxidanten die oxidatieve stress en ontsteking blijken te verminderen (3). Aangezien rode wijndruiven meer antioxidanten bevatten dan de witte varianten kan het drinken van rode wijn het antioxidantniveau in je bloed meer verhogen dan witte wijn (4). De bevinding uit een twee weken durend onderzoek onder 40 volwassenen was dat 400 ml rode wijn per dag drinken tot een toename van de hoeveelheid antioxidanten in het lichaam leidde (2). Een hoger antioxidantengehalte hangt samen met een kleiner risico op ziekte. Er zijn bijvoorbeeld verbanden gevonden tussen rode wijn drinken en een lager risico op de ziekte van Alzheimer en Parkinson, die samenhangen met oxidatieve stress (3).
Kan helpen tegen ontsteking
Wijn bevat ontstekingsremmende verbindingen. Chronische ontsteking is schadelijk en kan het risico verhogen op aandoeningen zoals hartziekte, auto-immuunziekten en bepaalde soorten kanker. Daarom is het beter om dit type ontsteking zoveel mogelijk te voorkomen (5). Chronische ontstekingen kunnen afnemen door voeding, stressreductie en beweging. Veel voedingsmiddelen kunnen ontstekingen tegengaan en wijn zou er daar één van zijn. Volgens studies zou een stof genaamd resveratrol in wijn zulke ontstekingsremmende en mogelijk gezondheidsbevorderende eigenschappen hebben (5, 6). Een studie onder 4461 volwassenen wees uit dat een matige inname van wijn samenhing met een afname van ontstekingsreacties (7). Deelnemers aan deze studie rapporteerden zelf hun alcoholinname. Degenen die minder dan 40 gram alcohol per dag nuttigden hadden minder last van ontsteking dan degenen die niet dronken (7). Bovendien bleek uit een studie onder 2900 vrouwen dat degenen die dagelijks een glas wijn dronken een significante afname vertoonden van ontstekingsmarkers vergeleken met vrouwen die geheelonthouder waren (7). Aan de andere kant is er ook onderzoek dat uitwijst dat rode wijn een minder groot effect zou hebben. Een studie onder 87 volwassenen met een gemiddelde leeftijd van 50 wees uit dat 150 ml rode wijn drinken per dag slechts een kleine afname liet zien in ontstekingsmarkers, vergeleken met degenen die geen alcohol dronken (9). Hoewel het onderzoek veelbelovend is, zijn er meer onderzoeken nodig voor een beter begrip van de ontstekingsremmende werking van wijn.
Mogelijk goed voor het hart
Studies wijzen uit dat mensen die een matige hoeveelheid wijn drinken minder kans op hartziekten hebben (10). Volgens onderzoekers zou het hoge gehalte aan bepaalde antioxidanten, polyfenolen, bijdragen aan verlaging van een hoge bloeddruk, hoog cholesterol en stofwisselingstoornissen (11). Volgens ander onderzoek zou rode wijn drinken de bloeddruk kunnen verlagen bij mensen met hoge bloeddruk, wat het risico op hartziekten kan verlagen (12). Toch zijn er ook studies die suggereren dat een dagelijks glas rode wijn de bloeddruk niet verlaagt bij mensen met een normale bloeddruk of bij degenen die al een hartziekte hebben (13). Bovendien kan wijn de werking van bloeddrukverlagende medicatie verstoren (14). Tevens kan een overmatige alcoholconsumptie leiden tot negatieve effecten voor de hartgezondheid, waaronder een verhoogde bloeddruk en meer risico op het krijgen van een hartziekte (15). Of een matige inname van wijn de hartgezondheid bevordert blijft dus een punt van discussie zo lang er nog onderzoek op dit gebied gaande is.
Andere voordelen
Met mate wijn drinken zou ook andere voordelen kunnen hebben:
- Kan goed zijn voor de mentale gezondheid: Een glas wijn op zijn tijd kan het risico op depressie verlagen. Maar overmatig drinken kan het tegenovergestelde effect hebben, dat verhoogt juist het risico daarop (17, 18).
- Kan de levensduur verlengen. Uit studies blijkt dat matig wijn drinken als onderdeel van een gezond voedingspatroon de levensduur kan verlengen, vanwege het hoge antioxidantgehalte (19, 20, 21).
- Kan gezonde darmbacteriën bevorderen. Volgens recente studies zou rode wijn zelfs de groei van gunstige darmbacteriën kunnen bevorderen, wat kan leiden tot verbetering van de biomarkers voor metabool syndroom bij mensen met obesitas.
Kortom: Volgens sommige onderzoeken zou matig wijn drinken een ontstekingsremmende werking kunnen hebben en kan het zorgen voor meer antioxidanten, wat goed is voor onze darmbacteriën en hartgezondheid, psychische gezondheid en levensduur. Het meeste onderzoek betreft echter rode wijn.
Welke soort wijn levert het meeste voordeel op?
Veel mensen vragen zich af wat het verschil is tussen rode en witte wijn voor de gezondheid. Helaas is er meer onderzoek naar witte wijn nodig omdat de meeste studies zich alleen richten op de gezondheidseffecten van rode wijn. Rode wijn wordt alom geroemd vanwege het hoge gehalte aan resveratrol, een krachtige antioxidant die in de druivenschilletjes zit (23, 24). Rode wijn bevat tot wel tot 10 maal meer resveratrol dan witte wijn (24).
Kortom: Rode wijn biedt waarschijnlijk meer gezondheidsvoordeel dan witte, maar er is nog meer onderzoek vereist, vooral naar witte wijn.
Mogelijke nadelen
Een overmatige inname van alcohol kan schadelijk zijn. Er is een verband tussen veel alcoholhoudende drank in één keer drinken – binge drinken – of erg veel alcohol drinken en negatieve gezondheidseffecten (25, 26). Gemiddeld overlijden 87.798 mensen in de VS jaarlijks aan de gevolgen van alcoholmisbruik; het is de oorzaak van 1 op de 10 doden tussen de 20 en 64 (25). Zware alcoholconsumptie brengt verscheidene gezondheidsrisico’s met zich mee, zoals een verhoogd risico op bepaalde soorten kanker, diabetes, hartziekte, lever- en alvleesklierziekten (27). Een recente overzichtsstudie wees uit dat de optimale dagelijkse inname van wijn één glas van 150 ml was voor vrouwen en twee glazen voor mannen. Deze matige hoeveelheid wijn hangt samen met gunstige gezondheidseffecten, terwijl meer drinken een nadelige invloed kan hebben (21). De nieuwste voedingsrichtlijnen in de VS gaan uit van soortgelijke hoeveelheden. Volgens die richtlijnen zou je alcohol met mate moeten drinken, wat één drankje per dag voor vrouwen betekent en niet meer dan twee voor mannen (28). Bedenk dat het belangrijk is om de kwaliteit van je hele voedingspatroon in de gaten te houden, ook al kan matige wijnconsumptie een aantal voordelen hebben. Een ongezond dieet kan de voordelen van een dagelijks glas wijn teniet doen (25). Daarnaast dienen sommige mensen helemaal geen alcohol te drinken, waaronder minderjarigen, zwangere vrouwen en mensen die bepaalde medicijnen slikken (29, 30).
Kortom: Hoewel een matige wijnconsumptie wat voordelen kan hebben, is een overmatige inname van alcohol nadelig voor de gezondheid. Bepaalde mensen en bevolkingsgroepen moeten helemaal geen alcohol drinken.
Is wijn drinken dan goed voor de gezondheid?
Onderzoek wijst uit dat een matige hoeveelheid wijn binnen een evenwichtig dieet met veel fruit en groenten goed is voor de gezondheid (31). De optimale dagelijkse hoeveelheid is dan één glas van 150 ml voor vrouwen en twee glazen (300 ml) voor mannen. Deze hoeveelheid past in een Mediterraan dieet en hangt samen met gunstige gezondheidseffecten en ziektepreventie (21, 28). Hoewel wijn drinken volgens onderzoek dus goed voor de gezondheid is, kunnen de heilzame effecten ook behaald worden met een gezond dieet. Met andere woorden, als je nooit wijn drinkt hoef je er niet mee te beginnen vanuit gezondheidsoverwegingen. Een gezond dieet met veel groenten, fruit, volkorengranen, vezels, peulvruchten, vis en noten zorgt al voor grote hoeveelheden antioxidanten en helpt ook tegen hartziekten (32).
Kortom: Hoewel een dagelijks glaasje wijn je gezondheid ten goede kan komen, kun je dezelfde heilzame effecten krijgen door gewoon een gezond dieet met veel fruit, groenten en andere volwaardige voedingsmiddelen aan te houden.
Conclusie
Volgens onderzoek kan een glas wijn nu en dan goed voor je zijn. Het zorgt voor antioxidanten, kan de levensduur verlengen, en kan bijdragen aan de bescherming tegen ziekten en schadelijke ontstekingen. Rode wijn bevat interessant genoeg veel meer antioxidanten dan witte wijn. Toch is er meer onderzoek vereist om uit te zoeken welke soorten wijn het heilzaamst zijn. Het is echter van belang te onthouden dat wijn drinken niet voor iedereen gezond is, of nodig. Met een gezond dieet kun je dezelfde effecten bewerkstelligen (met toestemming vertaald).
