Daalt de voedingswaarde van ons voedsel?

Recent heeft het RIVM het bestand met voedingsstoffen voorzien van een update. Dit bestand wordt ook wel de NEVO-tabel genoemd. NEVO staat voor Nederlands Voedingsstoffenbestand. Hierin kunnen we opzoeken wat de gemiddelde voedingswaarde is van alledaagse voedingsmiddelen zoals groenten, fruit, noten, zaden, granen en nog veel meer. Opvallend is dat onze voeding niet ‘leeg’ blijkt, zoals wel vaak wordt beweerd. Hoe zit dat precies? In dit artikel duiken we erin!

Veel mensen zijn ervan overtuigd dat onze moderne voeding wat voedingsstoffen betreft zo goed als leeg is. Als bron wordt telkens verwezen naar meetgegevens van farmaceut Geigy (1). Daaruit zou inderdaad blijken dat de nutriënten in onze voeding zo goed als verdwenen zijn. Van deze bron zijn geen officiële gegevens beschikbaar. Als de informatie al zou kloppen, dan is het de vraag of we deze serieus moeten nemen. Geigy gaat vandaag de dag door het leven als Novartis en is een groot producent van vitaminesupplementen (2). Niet bepaald objectief dus.

Betrouwbare bronnen
Kijken we naar betrouwbare bronnen die wel objectief zijn, dan zijn de resultaten gemengd. Een studie in Denemarken toont aan dat het mineraal selenium nog altijd op peil is, maar dat zware metalen wel gedaald zijn (3). Iets dat alleen maar goed is. Een review van de Wageningen Universiteit laat zien dat er zowel stijgingen als dalingen zijn vastgesteld bij verschillende mineralen, maar dat het lang niet zo dramatisch is als de tabel van Geigy laat zien (4). Een andere wetenschappelijke bron heeft het over een nutriëntafname van 5 – 40% in groente en fruit (5). En als laatste is er een studie gedaan, waaruit blijkt dat de hoeveelheid nutriënten gemiddeld met 8% is gedaald de laatste 30 jaar (6).

Appels en peren vergelijken?
Een recente studie naar het gehalte van micronutriënten in onze voeding laat wederom zowel stijgingen als dalingen zien (7). Belangrijk is dat de opzet van een studie goed moet zijn, wat bij veel metingen tot nu toe vaak niet het geval is. Gegevens van metingen door overheden zijn niet goed met elkaar te vergelijken. Dit omdat de gewassen vaak van verschillende soorten grond afkomstig zijn en de meetapparatuur verschillend is. Ook maakt het veel uit hoe rijp het gewas is en of het veel zonlicht heeft gekregen. Deze laatste twee factoren hebben veel invloed op het vitaminegehalte. Het gehalte aan mineralen wordt weer bepaald door de kwaliteit van de bodem.

De oorzaken op een rij
Er zijn vele oorzaken aan te wijzen voor de lichte afname. Allereerst is de hoeveelheid CO2 in de lucht toegenomen, waardoor planten harder groeien. Hierdoor worden de nutriënten in de gewassen minder geconcentreerd (8). Ook het gebruik van bestrijdingsmiddelen heeft een negatieve invloed (910). Fruit wordt vaak onrijp geplukt en heeft daardoor een inferieur nutriëntenprofiel ten opzichte van de rijpe varianten (11). Vlees van dieren uit de massa-industrie bevat minder van gunstige stoffen zoals omega 3, door gebruik van inferieur voer (12). Een ander probleem is dat veel groenten en fruit in de supermarkt niet altijd vers zijn, waardoor het vitaminegehalte kan afnemen (13). Als laatste melden onderzoekers dat de daling van voedingsstoffen in onze voeding het gevolg zou kunnen zijn van de omschakeling naar veredelde varianten van de planten (14). Het veredelen van planten kan zorgen voor zowel een stijging als daling van bepaalde stoffen.

Het ware probleem
Zoals uit bovenstaande bronnen blijkt, is het zeker niet zo dat onze voeding leeg is en niks meer bevat. Het grootste probleem is dat wij veel te weinig gezonde voedingsmiddelen eten. In 2016 heeft het RIVM nog vastgesteld dat slechts 15% van Nederland de norm van 200 gram groente per dag haalt (15). De huidige norm is inmiddels verhoogd naar 250 gram groente, dus waarschijnlijk zijn de cijfers nu nog dramatischer. De meeste mensen zullen de afname van nutriënten in voedingsmiddelen makkelijk kunnen compenseren door meer groente, fruit, noten, zaden en peulvruchten te eten.

Praktische tips
Het belangrijkste is om verse voeding van het seizoen uit de omgeving te eten. Het liefst biologisch, want biologische varianten bevatten iets meer actieve plantenstoffen, zoals de bioflavonoïden (16). Ook de manier van bereiding is van grote invloed. Koken in water is niet aan te raden, want dan kan de hoeveelheid wateroplosbare vitamines met 50% dalen (17). Deze afname werd niet gezien bij het roerbakken of stomen (18). De afname van nutriënten in groenten kun je tegengaan door deze niet in te kleine stukjes te snijden. Sommige mensen gaan zelfs zover dat ze eerst de groente koken en daarna pas snijden, om zo het verlies van vitamines en mineralen tegen te gaan.

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.