Nederlanders worden minder oud, en daar komt corona nog eens overheen
Nederlanders worden minder oud dan eerder voorspeld. En corona kan de levensverwachting verder drukken. Voor pensioenfondsen is dat een meevaller.
Nederlanders leven in de toekomst langer, maar ze worden niet zo oud als tot nu toe werd aangenomen. Met deze voorspelling wordt een trend doorbroken, want decennialang liepen de verwachtingen over hoe oud Nederlanders worden bijna aan één stuk door op. Wie nu geboren wordt, heeft een jaar minder te leven dan eerder werd voorspeld. Jongens worden gemiddeld ruim 89 jaar, meisjes bijna 92.
De prognoses komen van het Koninklijk Actuarieel Genootschap (AG). Dat volgt de sterftecijfers al sinds jaar en dag en levert om de twee jaar nieuwe gegevens over de gemiddelde levensverwachting. Dat die nu iets lager uitvalt dan twee jaar geleden, is het gevolg van een verfijndere methodiek.
Die verbeterde voorspellingen hebben ook betrekking op nu 65-jarigen: die hebben gemiddeld genomen een half jaar minder te leven voor zich. Mannen van 65 worden gemiddeld 85, luidt de prognose nu, vrouwen bijna drie jaar ouder.
Gevolgen van het corona-effect
En daar komen de gevolgen van de corona-uitbraak nog bij, want die zijn niet in de voorspellingen verwerkt. Er zijn nu nog te weinig gegevens beschikbaar om dat goed te kunnen doen, vindt het genootschap. Bovendien is het nog uiterst onzeker hoe de pandemie zich ontwikkelt en of die een blijvend effect zal hebben.
Toch waagt het genootschap zich op basis van ‘gevoeligheidsanalyses’ wel aan een indicatie van het corona-effect. Als het bij de golf sterfgevallen van de afgelopen tijd blijft, daalt de levensverwachting uiteindelijk nog een half jaar extra. Komt er een tweede golf, dan worden Nederlanders gemiddeld een heel jaar minder oud.
Vooral de pensioenfondsen kijken elke twee jaar reikhalzend uit naar de prognoses van de actuarissen. Stijgt de gemiddelde leeftijd waarop mensen overlijden, dan moeten ze meer geld in kas houden om pensioenen te kunnen uitkeren. Maar nu die leeftijd licht daalt, kan dat bedrag iets omlaag.
Alleen al doordat Nederlanders steeds ouder worden, zijn de pensioenfondsen jaar na jaar steeds krapper bij kas komen te zitten. Volgens de recentste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek, over 2019, overlijden mannen nu gemiddeld als ze de 76 jaar net gepasseerd zijn, en vrouwen als ze tegen de 81 lopen. De fondsen houden er dus al rekening mee dat ze in de toekomst veel langer pensioenen moet uitkeren dan ze nu doen.
Ramingen voor de AOW-leeftijd
De nu voorspelde daling is daarom goed nieuws voor de pensioenfondsen. Een aantal van hen zit nu op het randje van de vereiste ‘dekkingsgraad’, de maat waarmee uitgedrukt wordt of ze genoeg vermogen hebben. Dit jaar geldt als het wettelijk minimum een dekkingsgraad van 90 procent, en de nieuwe prognoses kunnen een aantal fondsen net over die drempel helpen, want als gevolg van die prognoses stijgt de dekkingsgraad automatisch met 2 procentpunt. Blijven fondsen onder de 90 procent, dan moeten ze gaan korten op hun uitkeringen.
De dalende levensverwachting kan ook gevolgen hebben voor de AOW-leeftijd. In het pensioenakkoord is vastgelegd dat die in 2024 op 67 jaar komt te liggen en dat die daarna alleen verder stijgt als mensen langer gaan leven. Volgens de AG-prognoses gaat dat pas in 2030 gebeuren. Maar voor beslissingen daarover kijkt het ministerie van sociale zaken niet naar de AG-cijfers, maar naar ramingen van het CBS. Die worden verwacht in december.
Lees ook:
Toch weer minder pensioen? Het ziet er niet goed uit voor de pensioenfondsen
Ondanks meerdere versoepelingen moeten sommige grote pensioenfondsen korten op de uitkeringen van hun deelnemers, als het zo doorgaat. Tenzij verantwoordelijk minister Koolmees, weer, zou ingrijpen.