Preppen voor een noodsituatie: wat is het + praktische tips

Enkele lezers van deze nieuwsbrief stuurden de vraag in of we eens aandacht kunnen besteden aan het fenomeen preppen. ‘Prep’ is een afkorting van het Engelse woord preparation, dat voorbereiding betekent. Veel mensen preppen uit voorzorg om te kunnen overleven in geval van een ramp. Wat houdt preppen allemaal in? Is het echt nodig om te preppen? Mocht je gezond willen preppen, hoe kun je dat dan doen? Daarover meer in dit artikel.

Als je mij een aantal jaar geleden had gevraagd of preppen noodzakelijk zou zijn, had ik het waarschijnlijk wat minder serieus genomen. Inmiddels is de wereld in korte tijd sterk veranderd en denk ik er anders over. Eerder dit jaar ging ik boodschappen doen en kwam erachter dat heel veel schappen leeg waren. Dit duurde weken. Uit navraag bleek dat het distributiecentrum van de betreffende supermarkt was gehackt en dat het daardoor niet mogelijk was om te bevoorraden (1). Niet veel later werd de Zweedse supermarktketen Coop slachtoffer van een cyberaanval en moesten de winkels noodgedwongen sluiten (2, 3). In Amerika is het een hacker gelukt om bij een drinkwaterbedrijf binnen te dringen, waarna hij de chemicaliën in het drinkwater tot een gevaarlijke hoeveelheid verhoogde (4). In Nederland is dit volgens een beveiligingsexpert ook mogelijk; er wordt in ons land honderden keren per dag geprobeerd de waterschappen te hacken (5). Ook de natuur wordt grilliger; uit het niets regende het enkele maanden geleden zo hard, dat er meer dan 160 doden vielen en Limburg zwaar beschadigd raakte (6, 7). In korte tijd is de gasprijs tot een recordhoogte gestegen en staan er veel leveranciers van energie op omvallen (8, 9). In Engeland kwam er geen benzine meer uit de pomp, wat leidde tot vechtpartijen (10). De EU heeft noodmaatregelen goedgekeurd om de voedselvoorziening bij te staan (11). Tekorten spelen op dit moment in de hele wereld, waardoor de prijzen van computers extreem hoog zijn en bestellingen van auto’s moeten worden afgezegd (12). De huidige ontwikkelingen, zeker met het coronavirus in het achterhoofd, maken dat de stabiliteit in de wereld vermindert. De wereld wankelt op dit moment.

Hongerwinter
Ruim 75 jaar geleden was er in het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog sprake van ernstige tekorten. De hongerwinter van ’44 – ’45; er was geen gas en geen elektriciteit (13). Suiker, boter, vlees en vis waren er nauwelijks tot niet. Koffie werd alleen nog door de allerrijksten gedronken. Men trok uit de steden naar het platteland in het noorden of oosten van Nederland om eten te zoeken (14). Dit worden ook wel de hongertochten genoemd (15). Men leefde op 360 kcal per dag (16). Sommigen aten tulpenbollen om te kunnen overleven (17). De jaren 20 van de vorige eeuw kenden veel bloei en rijkdom, zoals door de opkomst van auto’s, terwijl de jaren 30 weer gekenmerkt werden door een crisis met uiteindelijk oorlog en honger tot gevolg (18).

To prep or not to prep?
Uit het bovenstaande kan opgemaakt worden dat er andere tijden kunnen aanbreken en dat enige voorbereiding hierop slim kan zijn. De vraag is alleen in welke mate verstandig is. Er bestaat een levendige prepbeweging, die zich tot in de puntjes voorbereidt op een mogelijke ramp (19). Sommige ’doomsday-preppers’ gaan zo ver dat ze een noodaggregaat, gasmasker en gesteriliseerd voedsel dat 25 jaar lang houdbaar is in huis halen (20, 21). Er zijn vele webwinkels en er is zelfs ook al een fysieke prepwinkel in ons land waar alles gekocht kan worden om een ramp te overleven (22). Aan de andere kant zijn er ook mensen faliekant tegen preppen, omdat dit voor tekorten in de voedselvoorziening kan zorgen en anderen kan uitsluiten van voedsel (23). Zelf ben ik een voorstander van de middenweg: bescheiden voorzorgsmaatregelen die je nodig hebt om te overleven en die voor enkele weken voorzien in de basisbehoeftes.

Praktische tips om gezond te preppen:

Water: we kunnen weken zonder voedsel, maar vermoedelijk slechts dagen zonder water (24, 25). Wetenschappers zeggen dat we tussen de 8 en 21 dagen zonder vast voedsel en water kunnen overleven (26). Het is daarom slim om altijd wat water op te slaan, kraanwater blijft koel, droog en donker opgeslagen zo’n 6 maanden goed (27, 28, 29, 30). Wanneer er geen water uit de kraan komt en je voorraad op is, kun je overschakelen op relatief schoon oppervlaktewater of regenwater. Verstandig is om dit wel even te filteren. Als je een waterfilter koopt, is het belangrijk dat deze op zwaartekracht werkt en niet op waterdruk. In geval van een ramp kan de waterdruk namelijk wegvallen. Belangrijk is dan wel om te kiezen voor een waterfilter die bewezen goed kan filteren. Sommige preppers desinfecteren het water met een beetje jodium, wat los te koop is in de vorm van druppeltjes. Je kunt voor de zekerheid ook je gefilterde water koken om te desinfecteren.

Een campinggasstel + gasfles: om voedsel te bereiden en water te koken heb je vuur nodig. Door het koken worden veel lang houdbare voedingsmiddelen eetbaar gemaakt. Ook kun je het koken van water gebruiken als middel om te desinfecteren.

Houdbare voedingsmiddelen: verstandig is om te zorgen voor een voorraadje van minstens een paar dagen, maar het liefst een paar weken, aan voedsel. Denk hierbij aan granen zoals rijst en haver, maar ook (glutenvrije) pasta en peulvruchten in pot of blik. Door deze in een maaltijd te combineren, worden de eiwitten volwaardig. Veel preppers kiezen voor ingeblikte vis zoals zalm of tonijn als eiwitbron. Biologische soep in glas blijft doorgaans zeer lang goed. Ook is het verstandig om groenten in pot of blik in huis te hebben. Gedroogd fruit is lang houdbaar en kan voorzien in energie, micronutriënten en actieve plantenstoffen. In het verlengde hiervan zijn houdbare proteïne- of fruitrepen ook een mogelijkheid. Een kiemschaaltje met zaden kan je voorzien van verse nutriënten. Gedroogde kruiden zijn ook lang houdbaar en tegelijk een goede bron van fytonutriënten. Her is ook slim om honing en zout in huis te hebben. Denk daarnaast aan andere houdbare zaken zoals tomatensaus, een pot pindakaas en een vetbron zoals kokosolie of olijfolie. Deze basisvoorraad kan jarenlang goed blijven onder optimale omstandigheden. Je kunt deze voorraad continu verversen door er regelmatig van te eten volgens het first-in-first-out principe, ook wel afgekort tot FIFO (31). Eet dan dus van oude naar nieuwe voorraad en vul dit af en toe aan. Zo blijft je noodvoorraad altijd vers en voorkom je dat je grote hoeveelheden voedsel na een aantal jaren moet weggooien.

Praktische zaken (32): verder is het slim om een hele hoop houdbare praktische hulpmiddelen te hebben. Voorbeelden zijn een blikopener, een mes, een opwindbare zaklamp, een KN95 mondmasker, pen en papier, wc-papier en dameshygiëneproducten. Als je kinderen hebt, kunnen zuigelingenvoedsel en luiers van belang zijn en bij huisdieren uiteraard dierenvoeding. Sommige mensen hebben ook een EHBO-doos, brandblusser, opgeladen powerbank, landkaart, handslinger-radio, plastic zakken, winterslaapzakken, kaarsen, papieren drinkbekers, een fluitje en plastic borden en bestek in hun arsenaal.

Conclusie
Er zijn steeds meer invloeden die voor een verstoring in de precaire balans van de voedselvoorziening kunnen zorgen. Of je nu wel of geen ramp op grote schaal verwacht, het is altijd verstandig om voor minimaal een paar dagen, maar het liefst een paar weken, een noodvoorraadje in huis te hebben. Dit bestaat enerzijds uit water en voedsel, anderzijds uit praktische voorwerpen. Door de voedselvoorraad doorlopend te rouleren hoeft er op termijn niks te worden weggegooid. Hoewel voorzorgsmaatregelen geen overbodige luxe lijken, hoop ik toch dat we deze noodvoorziening nooit nodig gaan hebben!

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.