Niet zo heel lang geleden kwam plots mijn hoofdpijn weer terug. Een aantal jaar geleden had ik nog wel eens last van migraine in drukke tijden, maar sinds ik glutathion slik en het wat rustiger aan doe, heb ik eigenlijk nergens last van. Tot een paar weken geleden. Ik snapte er niks van. Na grondig onderzoek bleek dat mijn nieuwe iPhone de schuldige is. Er zit een nieuw type scherm in dat bij sommige mensen heftige gezondheidsklachten kan geven. In dit artikel vertel ik je hier graag meer over.
Telkens als ik mijn nieuwe iPhone erbij pakte, werd ik na een aantal minuten wagenziek. Een raar soort misselijkheid maakte zich van mij meester. Na het wegleggen van de telefoon kwam er vervolgens hoofdpijn opzetten. Ik klaagde steen en been tegen mijn vriendin. Ze vond het gek, want ze hoort mij normaal nooit over hoofdpijn. Toen ik vermoedde dat het wel eens aan mijn nieuwe telefoon kon liggen, ben ik op onderzoek gegaan en dat verklaarde veel.
OLED en PWM
Op het internet melden duizenden mensen dat zij hun nieuwe telefoon weer naar de winkel hebben teruggebracht omdat zij last kregen van klachten zoals hoofdpijn, migraine, misselijkheid, vermoeidheid of oogklachten. Fabrikanten zijn hiervan op de hoogte, maar zwijgen in alle talen (1). Op vele forums wordt steen en been geklaagd (2, 3, 4). Mensen met een gevoeligheid voor epilepsie melden dat een OLED scherm hun aandoening kan triggeren. Ook kinderen met een nieuwe Nintendo zakcomputer melden gezondheidsklachten (5). De oorzaak van de klachten is het gebruik van een nieuwe techniek voor schermen genaamd OLED (Organic Light Emitting Diode). OLED-schermen worden door fabrikanten gepresenteerd als het ideale scherm: ze zijn zuinig, waardoor de accu lang meegaat, de kleuren zijn levendig en de kleur zwart is eindelijk echt zwart. Het probleem van OLED is dat wanneer het gedimd moet worden er kleurafwijkingen kunnen ontstaan. Om deze reden passen fabrikanten van dit soort schermen (meestal LG en Samsung, die de schermen aan verschillende telefoonmakers leveren) een truc toe: PWM. PWM staat voor Pulse With Modulation en werkt als volgt (6): door het scherm op een hoge frequentie vaker aan of uit te zetten, wordt de helderheid bepaald. Het scherm knippert dus voortdurend. In feite is het zo’n knipperlamp (een stroboscoop) zoals vroeger in de disco, maar dan nog een fractie sneller. Omdat dit zeer snel gebeurt, heb je het niet in de gaten. Het is een soort optische illusie waar je je niet bewust van bent. De hersenen filteren dit geknipper eruit, zodat je niet door hebt wat er gebeurt. Met een high-speed camera heb ik een opname gemaakt van zo’n scherm en als je dit dan weer vertraagd afspeelt, dan zie je wat er werkelijk gebeurt:
Helderheid
Als een OLED-scherm dusdanig knippert dat het net zo veel aanstaat als uit, dan is de helderheid van het scherm ongeveer 50%. Als het scherm volledig aanstaat, is het knipperen wat minder, maar is het veel te fel om van te lezen. In de avond zal het scherm zich aanpassen aan de omgeving en automatisch dimmen. In een gedimde toestand is het knipperen extreem. Het is dan ook vooral een lagere helderheid die voor klachten kan zorgen, doordat het scherm dan in extreme mate knippert:
Ogen en brein werken hard
Terwijl jij in de avond rustig op de bank zit om de Facebook-feed te checken op je mobiel, werken je ogen en brein extreem hard. Volgens een onderzoeker van de zeer betrouwbare onderzoeksinstelling DXoMark moeten onze ogen en hersenen compenseren voor al het geflikker, wat kan leiden tot klachten aan de ogen en het brein. Er zijn voor de iPhone en iPad trucjes bedacht om het knipperen minder te maken, maar bij mij had dit geen enkel effect (7).
Oplossingen
Volgens een expert kunnen de makers van de telefoons er ook voor kiezen om in plaats van deze goedkope PWM-knipper-techniek een duurdere DC-methode toe te passen (8). Deze laatste werkt door simpelweg het voltage van het scherm naar beneden te schroeven, zodat de felheid van het scherm vermindert. Net zoals een dimmer bij het licht in de woning. Bij de DC-techniek is er geen sprake van knipperen en daardoor blijven klachten zoals vermoeidheid en hoofdpijn achterwege. Op dit moment zijn er nog maar weinig fabrikanten die DC combineren met OLED. Daarom kunnen mensen die gevoelig zijn voor de PWM-techniek van OLED beter kiezen voor de oude LCD-techniek.
Mocht je een nieuwe telefoon nodig hebben en geen OLED willen: Op de telefoonvergelijker van Tweakers is het mogelijk om OLED uit te sluiten of alleen LCD te tonen bij beeldschermopties. Dan blijkt helaas dat de meeste fabrikanten tegenwoordig gebruikmaken van OLED schermen. De laatste iPhone van Apple met een LCD-scherm is de iPhone 11. Deze gebruik ik nu en heb geen moment hoofdpijn meer gehad!
Tips tegen achteruitgang door schermen
Het blauwe licht dat schermen uitzenden kan ongunstig werken op de retina (het netvlies, 9). Sommige onderzoekers raden aan om de ogen te beschermen door caroteenrijk te eten of het slikken van supplementen (10, 11, 12). Zelf slik ik op werkdagen astaxanthine, omdat dit volgens onderzoekers een krachtige antioxidant is die de cellen van de retina kan beschermen tegen blauw licht (13). Het dragen van een blauwlicht beschermbril kan de ogen ook beschermen (14). Het slikken van omega 3 kan volgens andere onderzoekers droge ogen door veelvuldig gebruik van beeldschermen tegengaan (15). Andere tips om je ogen goed te houden achter een scherm zijn: regelmatig knipperen met je ogen, elke 20 minuten voor 20 seconden in de verte kijken en zorgen dat de helderheid overeenkomt met de omgeving (16). Het contrast op een OLED-scherm is extreem hoog, waardoor onze pupillen telkens enorm moeten schakelen bij wisselingen tussen licht en donker (17). Dit kan ook vermoeidheid geven bij langdurig gebruik. Het verminderen van het contrast van het scherm kan dan helpen. Professionals plaatsen vaak een lamp achter een scherm, wat een bias-verlichting wordt genoemd, om het extreme schakelen van de pupillen tegen te gaan (18). Ook het gebruik van een glimmend scherm wordt afgeraden (19, 20, 21).
Slotwoord
Deze nieuwsbrief is misschien wat anders dan je van mij gewend bent, maar ik vind deze ontdekking erg belangrijk om te delen. Sommige mensen zijn licht vermoeid na het gebruik van een OLED-scherm en anderen hebben weer heftigere klachten als hoofdpijn of misselijkheid, maar weten niet waar het vandaan komt. Het is onduidelijk hoeveel mensen precies overgevoelig zijn voor OLED, maar gezien het enorme aantal klachten op het internet, gaat het om een grote groep. Het zou dus goed kunnen zijn dat ook jouw klachten door het gebruik van OLED komen. Dan kun je OLED-schermen dus beter vermijden. Daarnaast is het heel belangrijk om goed voor onze ogen te zorgen, want we zijn er ons hele leven afhankelijk van. Door verstandig gebruik van schermen in het algemeen kunnen we onnodige achteruitgang van de gezondheid van onze ogen voorkomen.
