We zijn massaal zonnebloemolie aan het hamsteren: in veel supermarkten is het niet meer te krijgen. Door de oorlog in Oekraïne, waar veel zonnebloemolie geproduceerd wordt, dreigt er een tekort en willen mensen snel nog even inslaan. Bij sommige supermarkten mogen mensen daarom nog maar één fles kopen. Het effect daarvan kan echter zijn dat we juist nóg meer gaan hamsteren.
Wie een fles zonnebloemolie nodig heeft, moet misschien goed zoeken, want in veel supermarkten zijn de schappen leeg. In sommige supermarkten van bijvoorbeeld PLUS en Jumbo geldt er daarom een limiet van één fles per klant.
"Als de aanvoer opdroogt, moet je ervoor zorgen dat iedereen het kan kopen en dat mensen niet meer inslaan dan ze nodig hebben", zegt Marc Jansen, directeur van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel. "Normaal gesproken weten we als branche hoeveel er verkocht wordt per dag en daar stem je de hele keten op af."
De limieten gelden niet in alle supermarkten, omdat het volgens Jansen per wijk verschilt hoeveel zonnebloemolie er gebruikt wordt. "De schappen beginnen leeg te raken maar er zijn gelukkig genoeg alternatieven."
Extra inslaan
Het is volgens hem moeilijk om te zeggen dat mensen niet moeten hamsteren. "Dan gaan mensen juist extra inslaan. Dat zag je ook bij wc-papier in de coronacrisis, maar de situatie is nu anders omdat er echt tekorten dreigen."
Afhankelijk van Oekraïne
Nederland is voor tweede derde afhankelijk van zonnebloemolie uit Oekraïne. "Dat valt nu weg. We verwachten dat er geen zonnebloemolie richting Europa meer komt", zegt Frans Claassen, directeur van MVO, de ketenorganisatie voor oliën en vetten. "Er zijn nog wel voorraden in Nederland, maar het is niet veel meer. We verwachten dat je over een aantal weken geen zonnebloemolie meer kan kopen."
Dat is volgens hem geen reden tot paniek: "Er zijn voldoende alternatieven. Zoals koolzaadolie, slaolie en olijfolie. Daarvan is voldoende beschikbaar."
Dat komt doordat we aangetrokken worden door schaarste, zegt consumentenpsycholoog Tom van Bommel. "Dat is eigenlijk een goede marketingtechniek", vertelt hij aan EditieNL. "Als er staat: u mag er maar zoveel van hebben, dan neemt de vraag enorm toe. Mensen die nooit zonnebloemolie zouden kopen, gaan het ineens toch pakken."
Ingebakken in ons hoofd
"Dingen die we niet kunnen krijgen, willen we juist hebben. Dat is ingebakken in ons hoofd", vervolgt Van Bommel. Het is een tactiek die daarom dus ook vaak bewust wordt toegepast. "Bij booking.com staat er bijvoorbeeld: er zijn maar twee hotelkamers over. Dan zijn we geneigd nu in actie te komen." Al is het in dit geval anders omdat er echt een tekort is. "Maar dat zorgt er dus voor dat mensen ineens zonnebloemolie gaan kopen."
