Cadmium in chocolade: hoe ernstig is dit?

Recent is er een nieuw rapport van het Amerikaanse Consumer Reports (CR) verschenen, waaruit blijkt dat zeer veel chocolade – ook in de Nederlandse winkels – is vervuild met lood en cadmium. Ik heb hier vele e-mailtjes over gekregen, dus daarom duiken we vandaag in dit uitgebreide rapport over zware metalen in chocolade.

Chocolade staat bij liefhebbers van gezonde voeding bekend als zeer gunstig, zeker als deze op basis is van zoveel mogelijk cacao en zo weinig mogelijk suiker. De rijkdom aan antioxidanten zouden de aderen voorzien van de eeuwige jeugd. Nu blijkt dat juist bittere chocolade met een hoog cacaopercentage bijzonder rijk is aan de zware metalen lood en cadmium. Deze twee zijn bij alle repen gedetecteerd, maar bij 23 van de 28 geteste repen ga je volgens CR bij één portie al over de veiligheidslimieten van één van beide. Dat klinkt niet best! We dachten altijd dat donkere chocolade gezond was, maar nu blijkt er een ‘donkere kant’ te zitten aan deze vorm van chocolade. Ook aan bekende merken die in Nederland worden verkocht, zoals Lindt, Dove, Alter Eco, Green & Black Organic en de bekende Tony’s Chocolonely.

Regelmatige blootstelling aan lood kan het zenuwstelsel aantasten, het immuunsysteem verzwakken, tot hoge bloeddruk leiden, de nieren beschadigen en de vruchtbaarheid verminderen (1, 2). Cadmium is schadelijk voor de nieren, longen en botten, maar staat ook als kankerverwekkend bekend (3, 4, 5). Blootstelling aan deze toxines wil je dus echt tot het minimum beperken.

Is het echt zo erg?
Volgens de EFSA zou een volwassene dagelijks niet meer dan 25 mcg cadmium binnen moeten krijgen via voedsel, water en de lucht (6). De FDA heeft in 2018 met het oog op veilige zwangerschappen de dagelijkse bovengrens voor lood verlaagd van 70 mcg naar 12,5 mcg (7, 8). Om onduidelijke redenen heeft CR ervoor gekozen om de waarden van de EFSA en FDA los te laten en zich te baseren op de maximaal aanvaardbare dagelijkse dosis (maximum allowable dose level; MADL) volgens de gezondheidsorganisatie van de overheid van Californië, de OEHHA. Voor lood is de MADL maximaal 0,5 mcg en voor cadmium 4,1 mcg (9). Omdat dit extreem laag is, is het probleem met lood in de praktijk erg klein, maar is het risico op te veel cadmium bij enkele soorten chocolade wel degelijk aanwezig.

Hoe komt het in de chocolade terecht?
Cadmium komt vanuit de aarde in de cacaobonen terecht. Het cadmiumgehalte in de bodem waarin de cacaobonen worden geteeld en de zuurgraad van de bodem zijn beide van invloed op de hoeveelheid cadmium in cacaobonen (10). Door vulkanische activiteit, bosbranden en verwering van mineralen hoopt cadmium zich op natuurlijke wijze op in de bodem. Lood komt via een geheel andere route in de chocolade terecht. Opvallend genoeg zit er in de oorspronkelijke cacaobonen geen lood, maar komt dit erin terecht door het productieproces (11). Door de bonen drogen en te fermenteren in de lucht, komt lood beetje bij beetje steeds meer in het uiteindelijke product terecht.

Hoeveel cadmium mag er in chocolade zitten?
De Europese Unie heeft in 2014 bepaald dat chocoladerepen per 1 januari 2019 maximaal de volgende hoeveelheid cadmium mogen bevatten (12):

  • ≤30% of minder cacao: 0,10 mg/kg
  • ≥30% – <50% cacao: 0,30 mg/kg
  • ≥50% cacao: 0,80 mg/kg

Dit komt erop neer dat een reep van 100 gram maximaal 0,08 mg per 100 gram (of 80 mcg per 100 gram) mag bevatten. Cacaopoeder mag maximaal 0,60 mg/kg cadmium bevatten. 

Wat moet er gebeuren?
Als consument kunnen we weinig doen, het zijn vooral de producenten die in actie moeten komen. Zij moeten stoppen met het verbouwen van cacao op cadmiumrijke grond. De zuurgraad van de grond waar cacao op groeit moet worden verlaagd, om opname van zware metalen tot het minimum te beperken. Dit kan onder meer door kalk in de vorm van kalk CaCO3 aan de bodem toe te voegen (13). Een andere optie is om oude cacaoplanten uit te faseren en te vervangen door jongere, omdat het vooral de oude zijn waar veel cadmium in opgebouwd is. Daarnaast moeten de producenten hun productieproces zo inrichten, dat er geen lood in de cacao terecht kan komen.

Wat kunnen wij doen?
Helaas hebben we geen privélab tot onze beschikking, waardoor we niet weten of de chocolade die we eten vervuild is. Gelukkig zijn er nog wel wat trucjes die het risico op zware metalen kunnen verlagen:

  • Door chocolade te combineren met voedsel dat rijk is aan andere mineralen zoals calcium, ijzer en zink, kun je de opname van lood en cadmium beperken, omdat ze met andere metalen concurreren in de opname (14).
  • Voorkom in je lichaam tekorten aan mineralen zoals calcium, magnesium en zink; daardoor wordt cadmium minder snel opgenomen (15). Groenten, fruit en noten zijn goede bronnen van mineralen.
  • Kies altijd voor chocolade op basis van cacaomassa, omdat hier relatief minder zware metalen in voorkomen, in vergelijking met chocoladeproducten op basis van cacaopoeder.
  • Cacaobonen uit Latijns-Amerika bevatten over het algemeen meer cadmium dan cacaobonen van andere herkomst, dus het kan slim zijn om voor chocolade uit bv Afrika te kiezen (16).
  • Beperk de inname van chocolade. Eet dagelijks niet meer dan 20 – 25 gram pure bittere chocolade en wissel regelmatig van merk. Het beste is het om 2 – 3 keer per week een beetje chocolade te eten als een soort van traktatie. Voor de gezondheid is een klein beetje chocolade (6 gram) per dag al gunstig (17). Het is dus niet nodig om grote hoeveelheden chocolade te eten als je gezonder wilt worden. Je kunt chocolade maar beter gematigd eten, dan kun je profiteren van de voordelen en zijn de nadelen minimaal.
  • Check of jouw favoriete merk voor komt in de database van As you sow, Consumer Reports of Consumer Labs. Deze laatste houdt ook rekening met arsenicum en polyfenolen in chocolade.
  • Stuur een e-mail naar jouw favoriete merk chocolade en vraag of ze over rapporten beschikken die aantonen dat hun chocolade vrij is van cadmium en lood. Als ze over deze rapporten beschikken, kun je met een gerust hart van de chocolade genieten. Als ze er niet over beschikken, dan worden de producenten bewust gemaakt dat ze aan het werk moeten en moeten gaan zorgen voor toxinevrije chocolade!

Slotwoord
Cacaopoeder en chocolade kunnen zware metalen bevatten, maar het probleem speelt vooral bij cadmium en minder bij lood. De bal ligt bij de producenten, die actie moeten ondernemen om besmetting te voorkomen. Wanneer je de inname van chocolade niet overdrijft, zal je jezelf niet snel vergiftigen, terwijl je wel je voordeel kan doen met de heilzame werking van de polyfenolen in chocolade. We zouden geen enkel voedingsmiddel overmatig moeten eten. Door veel variatie in het voedingspatroon aan te brengen, zorg je ervoor dat je een verscheidenheid aan goede stoffen binnenkrijgt en het risico op overmatige hoeveelheden toxische stoffen tot het minimum beperkt.

Update: reacties van leveranciers toegevoegd:
Tientallen lezers hebben contact opgenomen met de fabrikant van hun favoriete chocoladereep en/of cacaopoeder. Het blijkt dat de fabrikanten zich uiterst bewust zijn van de regelgeving en bovengrenzen voor cadmium.

Reactie Vivani:
Of course we are analyzing our chocolates on heavy metals. The strictly limited cadmium level for more than 50 % cocoa bars is to be seen at 0,8 mg/kg/ as you might know… and we normally use cocoa mass with a maximum of 0,2 – 0,6 mg/kg. For lead it’s 0,01 – 0,02 mg/ kg (strictly limited by 0,1 mg/kg).

If there are cocoa masses with higher levels, we mix them before we produce chocolate out of it. What I can actually tell you is the amount in the 99 %, but this is the one with the highest cocoa percentage….

(Of course all the other bars will be lower than this one…):
Cadmium: 0,24 mg/kg
Lead: 0,02 mg/kg

You as a manufacturer are responsible for the everything, the authorities are just controlling.. from time to time. Okay, have a look at the last report for the bar with the highest percentage of cocoa (99%). Of course all the other bars will be lower than this one…

Reactie Chocolat Stella:
We are aware of this topic and can state the following: At Chocolat Stella Bernrain, our monitoring system distinguishes between raw material and finished product. We act according to the principle of “early detection”. Great attention is paid to qualitative criteria, already with raw materials, so that quality issues with the finished products can be reduced to a minimum.

Frequency of analyses
All purchased cocoa beans (samples from the country of origin) are tested for cadmium and lead. All incoming goods of our externally produced cocoa masses are analyzed for cadmium. Analyses of finished products are carried out on a random basis.

Risk control
For each cocoa mass, we have saved a maximum value for cadmium, up to which each recipe is within the legal maximum value. This maximum value has been backed up by an additional 25% safety margin. Each incoming cocoa mass is assessed individually and the analysis results are compared with the maximum value. If a recipe exceeds the maximum value, this becomes apparent immediately and measures are initiated before such cocoa is used. Normally, such an incoming raw material is blocked from use in all critical recipes and only used for recipes where we can comply with the legal values without any problems due to the recipe proportions of the cocoa.

We guarantee the following values for cadmium for all chocolates:

Please find in attachment additional information about cadmium in chocolate, issued from the Swiss chocolate producers association.

Reactie Tony’s Chocolonely
Vervelend om te horen dat je je zorgen maakt om dit nieuws. We snappen het helemaal. Gezondheid en veiligheid nemen wij als Tony’s ook heel serieus.

Onze chocoladerepen vallen ruim binnen de norm die de European Food Safety Authority (EFSA) en de US Food and Drug Administration (FDA) als veilig beschouwen.

Dusseh.. je kunt er zeker van zijn dat Tony’s pure chocolade voldoet aan de wettelijke eisen en dezelfde strenge normen als andere levensmiddelen die je dagelijks koopt en veilig is om te eten.

De richtlijnen van het California Office of Environmental Health Hazard Assessment (OEHHA) waarop de bevindingen van de studie van Consumer Reports zijn gebaseerd, zijn geen voedselveiligheidsnormen.

Reactie chocolatemakers.nl:
Gewassen nemen allerlei stoffen op uit de bodem, zowel de goede als de slechte! Er zijn voor heel veel stoffen dan ook limieten vastgelegd, zo ook voor cadmium. Dit ligt vast in Europese wetgeving en bij de import wordt iedere partij hierop getest.

De limiet ligt bij import op 0.8 ppm (parts per million) wat overeenkomt met 0,8 mg/kg, dit geldt ook voor pure chocolade en voor melk ligt het weer lager.

Verder testen wij iedere partij op pesticide residue, de norm hiervoor ligt op 0 ppm (mag niks aangetroffen worden).

In het artikel waaraan wordt gerefereerd in de berichten wordt getoetst aan Californische wetgeving. Wij hebben ons te houden aan de Europese wetgeving, Commission Regulation (EU) 2021/1323 (Cadmium) en VERORDENING (EU) 2021/1317.

Wat Cadmium in onze chocolade betreft zitten onze cacaobonen (dus niet onze chocoladeproducten) onder de wettelijke toegestane hoeveelheid van 8mg/kg. Voor jouw beeld: de meest recente meting zit op 4mg/kg.

In de regulation over lood wordt chocolade/cacao of chocoladebereidingen niet genoemd. De hoeveelheid lood is hierin historisch verwaarloosbaar. Dit is dus nog niet in de wet vastgelegd. Wel zorgen vragen van klanten zoals deze van jou ervoor dat wij hier ook meer op gespitst zijn en is het zo dat in de toekomst dit ook een onderwerp zou kunnen worden in de Europese regelgeving. Onze nieuwsgierigheid hiernaar is gewekt en wij duiken hier dan ook verder in.

Reactie Lidl:
In de Europese Unie is het lood- cadmiumgehalte in chocolade strikt gereguleerd. Er is een EU-verordening over dit onderwerp, die de maximale niveaus in chocolade specificeert. Het is de VO(EG) 1881/2006. Onze pralines voldoen aan de wettelijke eisen. Wij kunnen u echter bijkomend mededelen dat onze pralines aanzienlijk onder de wettelijk gereguleerde limiet liggen. Via een speciale selectie van onze fijnste cacao hebben we dus indirect invloed op het cadmiumgehalte in onze pralines. Ook voeren we intensieve monitoring uit, zodat we direct kunnen reageren bij eventuele afwijkingen.

Reactie Droste:
De leverancier van de cacaomassa garandeert dat de levels voor cadmium binnen de daarvoor gestelde normen blijft. Wij laten de cacaomassa ook zelf onderzoeken op cadmium en dit blijft binnen de daarvoor gestelde norm.

Reactie Neuhaus Chocolates:
De aanwezigheid van zware metalen is inderdaad een gevoelig en ook sterk gereguleerd onderwerp in de voedingsindustrie.

Cadmium komt van nature voor in de bodem vanwege vulkanische activiteit en verwering van rotsen. Daarom kan de aanwezigheid ervan in cacaobonen worden beïnvloed door vele factoren, waaronder: geografische locatie van de bomen, de zuurgraad van de bodem en de gebruikte cacaovariëteit. Momenteel beschikbaar onderzoek toont aan dat cadmiumconcentraties over het algemeen het laagst zijn in grote cacaoproducerende continenten zoals Afrika.

Aangezien hoge concentraties zware metalen in voedingsmiddelen een gezondheidsrisico kunnen vormen, stellen voedselveiligheidsvoorschriften in verschillende landen maximale concentraties vast. In 2014 heeft de Europese Commissie voor het eerst de maximaal toegestane cadmiumconcentratie in chocolade en cacaopoeder vastgesteld. Deze regeling is van kracht sinds januari 2019.

Neuhaus betrekt het grootste deel van zijn cacao uit West-Afrika en deels uit Ecuador. We worden daarom de facto minder blootgesteld aan zware metalen dan bedrijven die uitsluitend uit Amerika halen, waar het cadmiumgehalte dat van nature in de bodem aanwezig is doorgaans hoger is. Bovendien voeren we met onafhankelijke laboratoria analyses uit op de bonen voor elke container die uit Ecuador wordt geïmporteerd, met een zeer strikte cadmiumdrempel die niet kan worden bereikt.

We kunnen dan ook met een gerust hart zeggen dat onze Neuhaus couverture chocolade in lijn is met de EU & US regelgeving en dat onze klanten kwalitatief hoogstaande en bovendien gezonde chocolade eten.

Reactie Bio+:
U gaf aan graag te willen weten of de chocolade van Bio+ op de aanwezigheid van cadmium en lood is onderzocht. Wij hebben uw vraag aan onze leverancier voorgelegd en kunnen u geruststellen. Al onze Bio+ chocolade voldoet aan de EU-wetgeving en richtlijnen betreffende maximale toegestane aanwezigheid van zware metalen als cadmium en lood. Onze chocolade vormt dus geen gevaar voor uw gezondheid.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en hopen dat u nog jarenlang een klant van Bio+ blijft.

Help anderen gezonder te worden en deel dit artikel:
Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Download nu tijdelijk gratis ons E-book Afvallen

Word lid van onze nieuwsbrief en ontvang gratis meer dan 100 wetenschappelijke tips om af te vallen!

Gelukt! Ga naar je inbox om het E-book te bekijken.