Worst is “kankerverwekkend voor mensen”. Dat heeft een commissie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vandaag vastgesteld. En rood vlees is “waarschijnlijk kankerverwekkend”. Worst en rood vlees verhogen vooral de kans op darmkanker.
Die alarmerende labels zijn vandaag op twee heel gewone dieetbestanddelen geplakt door het International Agency for Research on Cancer (IARC). De IARC is onderdeel van de WHO. De in Lyon gevestigde club maakt internationale definities van typen kanker en stelt vast hoe artsen die moeten diagnosticeren. En ook beoordelen IARC-commissies de kankerverwekkende eigenschappen van allerlei stoffen en dingen waar mensen mee in aanraking kunnen komen.
Zoogdieren
Onder rood vlees valt per definitie al het vlees van zoogdieren. In West-Europa is dat vooral vlees van koe, varken, schaap, geit en paard. En ook vlees van ‘geoogst’ wild als eland, hert, ree, haas, konijn en wild zwijn. Vogelvlees valt erbuiten.
Onder worst vallen alle gefermenteerde, gedroogde, gerookte, gekookte, gepekelde en gekruide vleeswaren. Het idee is dat bij de bewerking er zoveel schadelijke chemicaliën ontstaan of worden toegevoegd dat worst schadelijker is dan zoogdiervlees.
Worst heeft nu qua kankerverwekkendheid dezelfde status als asbest, plutonium en tabaksrook. Maar ook alcohol, in alcoholische dranken, valt sinds een beoordeling in 2012 al in de categorie “kankerverwekkend voor mensen”. De eerste oordelen van IARC stammen uit 1987. Sindsdien heeft de organisatie bijna 120 stoffen en bezigheden als zeker kankerverwekkend geclassificeerd.
Sufficient evidence in humans shows that the consumption of processed meat causes colorectal #cancer https://t.co/Cg72nm9elq
— WHO (@WHO) October 26, 2015
Chemotherapie
Rood vlees staat met 74 andere boosdoeners op de lijst “waarschijnlijk kankerverwekkend”. Zoogdiervlees is nu officieel net zo kankerverwekkend als een aantal chemotherapiemiddelen tegen kanker (cisplatin en adriamycine), als glasblazen en als ploegendienst waarbij de biologische klok wordt verstoord. Er is ook nog een categorie “mogelijk kankerverwekkend”, waar 287 stoffen op staan.
De IARC-commissie van 22 deskundigen die het oordeel over vlees velde heeft naar alle wetenschappelijke publicaties van de afgelopen jaren gekeken. En vooral naar onderzoek waarbij grote groepen mensen jarenlang bijhielden wat ze aten, waarbij onderzoekers bijhouden welke ziekten die mensen krijgen en waar ze aan overlijden.
De conclusie is dat er voldoende bewijs is dat iedere 50 gram worst per dag, welke soort dan ook, de kans op darmkanker met 18 procent verhoogt. Dat is een kleine kansverhoging, zegt IARC-medewerker dr. Kurt Straif in een persbericht van de IARC, “maar gezien het grote aantal mensen dat worst eet, zijn de mondiale gevolgen wel van belang voor de volksgezondheid.”
Voor rood vlees is de conclusie zwakker. Er is “beperkt bewijs” dat iedere 100 gram rood vlees per dag de kans op darmkanker met 17 procent verhoogt.